Son yıllarda artan ekonomik sıkıntılar ve iş gücü eksikliği, tarım ve hayvancılık alanlarında büyük sıkıntılara yol açtı. Türkiye'nin çeşitli bölgelerinde, özellikle kırsal alanlarda yaşanan bu soruna bir çözüm bulmak amacıyla, köylerde çoban bulmakta sıkıntı çeken aileler, inovatif bir yöntem geliştirdiler. 60 bin TL gibi rekor bir maaş sunmalarına rağmen çoban bulamayan köyler, kendi aralarında bir 'sıra sistemi' oluşturarak sorunu aşma yoluna gitti. Bu durum, kırsal kesimdeki iş gücü dinamiklerini değiştirmeye ve çobanlık mesleğini yeniden canlandırmaya yönelik önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.
Kırsal kesimde yaşayan insanlar, özellikle hayvancılık yapanlar için çoban bulunması, giderek zor bir hale geldi. Yüksek maaş tekliflerine rağmen, gençlerin çobanlık yapma isteği neredeyse yok denecek kadar azaldı. Bu bağlamda, 60 bin TL gibi oldukça cazip bir ödeme yapılmasına rağmen, çobanlık mesleği, geleneksel değerlerin ve yaşam alışkanlıklarının değişmesiyle genç nesil için tercih edilmeyen bir meslek haline geldi. Gençlerin büyük şehirlerdeki kariyer fırsatlarına yönelmesi, kırsaldaki hayvancılık sektöründe işe alım süreçlerini büyük ölçüde zorlaştırdı.
Bu zorluklarla başa çıkmak için köy sakinleri, çoban bulmak için kendi aralarında bir 'sıra sistemi' geliştirdiler. Bu sistem, köylüler arasında düzenli olarak çobanlık görevlerinin paylaştırılmasına dayanıyor. Yani, her köy sakini, belli bir süre boyunca hayvanlara bakma görevini üstleniyor ve sıra kendisine geldiğinde, başka bir köylünün çobanlığını üstlenmesine izin veriyor. Böylece, hem görevi yerine getirilmiş oluyor hem de köydeki herkes çobanlık yapma sorumluluğunu paylaşmış oluyor.
Sıra sistemi köylerde iş gücü istikrarını sağlarken, bunun yanı sıra hayvancılığın sürdürülebilirliğini de artırmayı hedefliyor. Ancak, bu yöntemin uygulanabilirliği hakkında bazı tartışmalar mevcut. Bazı köylüler, bu sistemin etkin bir çözüm olabileceği görüşünde iken, diğerleri ise yeterince etkin olmadığını savunuyor. Sistemin, özellikle gençler arasında çalışma alışkanlıklarını nasıl etkilediği üzerinde durulması gereken bir nokta. Ancak, şüphesiz ki bu sistem, köydeki dayanışmanın bir örneği olarak dikkat çekiyor ve toplumsal bağları güçlendiriyor.
Sonuç olarak, Türkiye'de çoban bulma sıkıntısı, sadece bir meslek olmanın ötesinde tarımsal üretimin sürdürülebilirliği açısından da önemli bir sorun teşkil ediyor. Yüksek maaşların dahi yeterli gelmediği bu alanda, yaratıcı çözümlere başvurulması kaçınılmaz hale geldi. Sıra sistemi, köydeki dayanışmayı artırırken, gençlerin çobanlık mesleğine olan bakış açısını değiştirebilir mi? Zaman gösterecek.
